Domates Türleri ve Özellikleri

Domates

Domates: Latince ismi, Lycopersion esculentum olan yaprakları tüylü, çiçekleri salkım gibi olan patlıcangiller den meyvesi de yenebilen bir türüdür. Ana vatanı Orta Amerika ve Güney Amerikadır. 1-3 metre boya sahip olabilen domates bitkisinin hafif ve odunsu bir gövdesi bulunmaktadır. Yaprak uzunluğu, 10-25 cm olan yapraklarının ise üzerinde 5-9 yaprakçık bulunur. Yaprakları tüylüdür. 1-2 cm uzunluğunda ve genellikle sarı olan domates çiçekleri bir sap üzerinde 3-12 adet kadardır. Genellikle kırmızı renkli, yenilebilen meyvesi yabani bitkilerde 1-2 cm çapında iken, kültür bitkilerinde daha büyük olmaktadır. Bol vitaminli ve yemeklerde bolca kullanılan bir sebzedir. 150 ye yakın çeşidi bulunmaktadır. Çiğ olarak (Salata halinde), yahut yemeklere katılarak tüketilir. Ayrıca yazdan suyu sıkılıp salçası yapılarak saklanabilir, böylece kışın da yemeklere konmak imkânı sağlanmış olmaktadır. Memleketimizde sırık domatesi ve yer domatesi olmak üzere başlıca iki çeşidi bulunmaktadır. Sırık domatesi, yuvarlak ve sert, yer domatesi ise daha dilimli olur. Domates şekil, renk, kullanma durumuna göre veya kültür çeşidine göre farklılık göstermektedirler. Taze tüketim için orta büyüklükte yuvarlak, parlak ve çok iyi renk almış domatesler tercih edilmektedir. Su ve salça çıkartılması için çok sayıda, küçük tohumlar, aynı zamanda çekirdekleri ufak çeşitler yetiştirilmektedir. Domates, daha ılık ve sıcak iklimleri sever. Yaz mevsimi güneşi bol ve sıcak geçen bölgelerde, meyveleri şekerli tadı ile, renkleri koyu kırmızı ve pek lezzetli olup, soğuk havaya dayanamazlar. Geçirgen toprağın olmasını ister. Tınlı-kumlu, tınlı-kireçli veya tınlı topraklarda iyi yetişmektedir.

Domates: Ekimi yapılırken metrekareye 5-6 gr tohum gelecek şekilde sıra şeklinde ya da serpme olarak yapılmaktadır. 250-400 bin adet tohumu yaklaşık olarak 1 kg gelebilmektedir. Ekimden sonra tohumların üzeri 1 cm yi bulacak kadar, kalınlıkta olacak şekilde harç ile örtülür ve hafifçe bastırılarak süzgeçli kovalar ile tohumların bulunduğu kısma inecek kadar çimlenme suyu verilmektedir. Yer domatesi için sıra arası 140-150 cm, sıra üzeri ise 40-50 cm, sırık domateslerde ise sıra arası 75-80 cm, sıra üzeri 40-50 cm olabilecek şekilde dikim yerleri hazırlanmalıdır. Domatesin içerisinde, C vitamini, A vitamini, folik asidin ve potasyumun bulunduğu birçok faydalı madde içermektedir. C vitamini vücutta antioksidan görevi görüp, A vitamini bağışıklık sistemi, cilt dokularının canlı kalması ve göz için gerekli olmaktadır. Folik asit kan yapımında, sinir sistemi hastalıklarında ve pek çok metabolik rahatsızlıklarda önemli destekler sağlamaktadır. Potasyum, sağlıklı bir gelişim ve büyüme için gerekli bir diğer maddedir, ayrıca kalp sağlığı açısından büyük önem taşır.

Domatesin faydaları ise

Cildi korur, yaşlanmayı geciktirir.
Kolesterolü düşürücü etkisi vardır.
Kanama eğilimini azaltarak, damar duvarını genişletir.
Yaşlılığa bağlı katarakt, oluşumunu geciktirir.
Yaşlılığa bağlı görme sorunlarını önler.
Romatizma ya bağlı sorunları azaltır.
Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
A, C ve E vitamin gibi antioksidan içeriği ile kansere yakalanma riskini azaltır.
Kalp hastalıklarına yakalanma riskini ve felç geçirme tehlikesini önlemektedir

Son Güncelleme : 13.07.2023 10:33:51

Domates ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Domates Çeşitleri

Domates Çeşitleri, Patlıcangiller ailesinden olan domates, yaygın olarak tarımı yapılan, meyveleri olan bir bitki türüdür. Bir yenidünya bitkisi olan olan domatesin anayurdu Orta ve Güney Amerika'dır. Büyük olasılıkla 16. Yüzyılın ilk yarısında Meks...

Siyah Domates Tohumu

Siyah domates tohumu (Kumato siyah domates) ilk kez İspanya'da yetiştirilmiştir. 1970 yılında İspanya'da keşfedilmiş ve kumato siyah domates tohumu Türkiye'de ilk kez Antalya'da yetiştirildi. Günümüzde Akdeniz domatesi olarak biliniyor. Siyah görünt...

Fırında Patates Domates Biber

Fırında patates domates biber, çok sevilen sebze yemek yemeklerinden biridir. Pilavların yanına çok yakışan bir yemektir. Kimi sade olarak yapar ve meze olarak yer kimisi ise soslu olarak yapar ve ana yemek yanına servis edilen ara yemek olarak tüket...

Saksıda Domates Yetiştirme

Saksıda Domates Yetiştirme: Domates tohumlarını hazır paket almak yerine köylerde yetiştirilen domateslerin çekirdeklerini bir peçete ya da kâğıt havlu içerisinde kurumasını bekleyin. Fakat en güzel tohumlar ekim ayı mart ortasında çıkmaya başlar. Kö...

Hamilelikte Domates Yemek

Hamilelikte Domates Suyu; Bilindiği gibi hamilelik dönemi bayanların en hassas dönemidir. Bu dönemde yemelerine içmelerine son derece dikkat etmelidirler. Bunun yanı sıra çocuğunu besleyecek besinleri tüketmelidirler. Yurdumuz domates üretiminde düny...

Domates Ağacı

Domates Ağacı, Bir diğer ismi Tamarillo veya Tree Tomato olarak bilinen yumurta şeklinde ince kabuklu meyvedir. Küçük ağaçlarda yetişir. Meyvesinin büyüklüğü 2 cm ile 8 cm arasında olup kırmızı renkte ince kabuklu bir meyvedir. Meyve kırağıya karşı o...

Kuru Domates Zeytinyağlı

Kuru Domates Zeytinyağlı, kahvaltı yapmaktan hoşlanmayan bazı kişilere bile kahvaltıyı sevdirecek bir lezzettir bu zeytinyağlı kuru domates. Zeytinyağında bekledikçe daha da lezzetlenir ve o yağına ekmeği bandıra bandıra yemesine de doyum olmaz. Hele...

Domates Çorbası Kaç Kalori

Domates Çorbası Kaç Kalori; domates sofralarımızdan eksik olmayan bir besin kaynağıdır. Çok kolay bulunan ve her yerden temin edeceğimiz bir besindir. Domatesin kalorisi azdır. 1 adet domateste 25-30 kalori alınmaktadır. Domates çorbası; C vitamini, ...

Domates Hurması

Domates hurması, olarak da bilinen Trabzon hurması ya da cennet elması çok yararlı bir meyvedir. Bu isimle anılmasının nedeni, sanırız bir domatesi andırmasından ileri gelmektedir. Tüm dünyanın bildiği bu meyve üzerinde oldukça fazla bilimsel araştır...

Domates Kaç Kalori

Domates kaç kalori? İçeriğinde C ve A vitamini, potasyum, mangan minerallerinin güzel bir kaynağıdır. Az kalorili ve fazla lifli olması buna bağlı olarak kilo muayenesinin istendiği diyetler amaçlı güzel bir seçenektir. Antioksidan özelliği ile kanse...

Domates Kurusu Mezesi

Domates kurusu mezesi, çok lezzetli oluyor. Özellikle kış aylarında, ülkemizin her yerinde sevilerek tüketiliyor. Domates kurusu mezesi Türkiye'de özel bir yere sahip olan meze çeşitlerindendir. Yaşanılan bölgenin kültürel özeliklerini yansıtan yemek...

Domates Biber Konservesi

Domates Biber Konservesi, Yaz ayı boyunca mis kokulu domates ve biberlerle lezzet dolu yemekler pişiriyoruz. Tam mevsiminde yetişen bir sebze ya da meyvenin yerini ne tutabilir ki? Kış aylarında sera ürünü olan ve lezzetsiz hatta sağlıksız olduğunu ...